Torfowiska magazynują węgiel, zmniejszają ryzyko powodzi oraz mają wpływ na jakość wody. Ostatnie badania wykazały, że mają również wpływ również na ludzkie zdrowie.
Przeprowadzone badania wskazują, że zmniejszenie liczby i zasięgu pożarów torfowisk może w ciągu najbliższych trzech dekad zapobiec tysiącom ofiar śmiertelnych w Indonezji, Malezji i Singapurze.
Pożary są przyczyną niebezpiecznego wzrostu w powietrzu zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia ludzkiego, a jak wynika z badań, jakość powietrza w pobliżu dużych skupisk ludzkich ma ogromny wpływ na notowaną w nich śmiertelność.
Naukowcy przyjrzeli się różnym modelom użytkowania gruntów i pokrycia terenu, jak również emisjom zanieczyszczeń powietrza pochodzącym z pożarów.
Biorąc pod uwagę czynniki, takie jak ekspozycja ludzi na szkodliwe substancje czy rozprzestrzenianie się dymu i jego wpływ na zdrowie, naukowcy byli w stanie określić najlepsze strategie zarządzania i ochrony gruntów, które jednocześnie wspierałyby ochronę zdrowia. Doszli do wniosku, że sama ochrona torfowisk może zapobiec ok. 24 tysiącom zgonów rocznie we wszystkich trzech analizowanych krajach.
Studium przypadku z Indonezji, będące częścią tych badań, wykazało, że każdego roku tysiące ludzi mogłyby uniknąć poważnych problemów zdrowotnych, gdyby wszystkie tereny zarządzane przez Indonezyjską Agencję Odnowy Torfowisk zostały ponownie nawodnione i zrenaturyzowane. Tereny te zajmują około 2 miliony hektarów – stanowi to ok. 7,5% torfowisk Indonezji – i po pożarach, które miały miejsce w 2015 r. uznano, że niezbędna jest ich odbudowa.
W ramach badań opracowano także oprogramowanie (dostępne online), które pozwala decydentom przyjrzeć się wynikom w zakresie zdrowia publicznego w zależności od decyzji dotyczących użytkowania gruntów.
Jedną z przyczyn, dla których ochrona torfowisk jest tak ważna jest fakt, że ich pożar powoduje dużo większą emisję dymu niż w przypadku innych formacji roślinnych. Według badań ochrona torfowisk w Indonezji, Malezji i Singapurze mogłaby zmniejszyć emisje zanieczyszczeń pochodzących z pożarów i zapobiec 66% nadmiernej śmiertelności.
Wyzwania i korzyści związane z ochroną torfowisk
Główne zagrożenie dla torfowisk Indonezji i Malezji związane jest z ich przekształcaniem pod uprawy np. palmy olejowej. Tymczasem emisje zanieczyszczeń pochodzących z ich pożarów na Sumatrze i w mniejszym stopniu na Kalimantanie (indonezyjska część wyspy Borneo, przyp. tł.) są silnie odczuwane w Singapurze.
W związku z globalnym ociepleniem powodującym wzrost zagrożenia pożarami, szczególnie w Azji i Afryce, ochrona torfowisk będzie nabierać coraz większego znaczenia zarówno w aspekcie zmian klimatu, łagodzenia skutków powodzi, zachowania różnorodności biologicznej, jakości wody, ale również zdrowia ludzi — mówi ekspert ds. torfowisk Programu ONZ ds. Środowiska (UNEP), Dianna Kopansky.
— Jednym z głównych celów UNEP w dziale chemicznym, odpadowym i jakości powietrza jest minimalizowanie ryzyka dla zdrowia ludzkiego i kondycji środowiska poprzez ulepszone zasady zarządzania — dodaje.
Torfowiska przyczyniają się do poprawy jakości wody, działając jak gigantyczny, naturalny filtr. Mają zatem kluczowe znaczenie dla osiągnięcia kilku celów zrównoważonego rozwoju, w tym tych związanych z działaniami na rzecz klimatu i różnorodności biologicznej.
Ochrona torfowisk ujęta jest również w trzech konwencjach z Rio. Są to Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Konwencja o różnorodności biologicznej i Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia.
— Torfowiska świadczą ważne usługi w wielu regionach geograficznych i zaczynają zwracać uwagę jako kluczowe rozwiązanie oparte na naturze — mówi Kopansky. —Ponieważ rozwiązania oparte na przyrodzie zyskują na znaczeniu, przyszłość torfowisk, które mogą być wykorzystane jako narzędzie pomagające ludziom na całym świecie, jawi się w jasnym świetle. Ich odtwarzanie jest stosunkowo tanie i łatwe. Dobry stan torfowisk zapobiega zachorowaniom, które byłyby spowodowane ich pożarami.
Artykuł na bazie materiału UNEP